ปู่จิงตัน: ข้อปฏิบัติเมื่อไตผิดปกติ และปู่จิงตัน (PUJINGTUN)

ข้อปฏิบัติเมื่อไตผิดปกติ และปู่จิงตัน (PUJINGTUN)

ข้อควรปฏิบัติ 10 ประการเมื่อไตผิดปกติ

1. ไปรับการตรวจร่างกายเป็นประจำทุกปี ซึ่งการตรวจสุขภาพนั้นมักรวมเอาการตรวจสุขภาพไตขั้นพื้นฐาน 3 ประการไว้ด้วย ได้แก่ การวัดความดันโลหิต การตรวจปัสสาวะ และการตรวจเลือดหาระดับของเสียในร่างกาย (ครีอะตินีน) ซึ่งทั้งสามอย่างนี้บอกได้ขั้นต้นว่าคุณมีโรคไตซ่อนอยู่หรือไม่

2. เลือกอาหารที่มีคุณค่า สุกสะอาด และมีประโยชน์ หลีกเหลี่ยงการกินอาหารไขมันสูง ไม่กินโปรตีนมากจนเกินไปเพราะจะทำให้ไตเสื่อม และไม่กินอาหารน้อยไปจนเกิดภาวะขาดสารอาหาร หลีกเหลี่ยงอาหารหมักดอง อาหารกระป๋อง และอาหารรสจัด การกินเค็มมากไปจะทำให้เกิดอาการบวม หัวใจวาย ความดันโลหิตสูง และไตต้องทำงานหนักขึ้นเพื่อกำจัดเกลือส่วนเกินออก กินผักและผลไม้ให้มากยกเว้นหมอสั่งห้าม ลดปริมาณอาหารมื้อเย็น โดยเฉพาะมื้อดึก ให้ความสำคัญกับอาหารมื้อแรกของวัน ในกรณีที่มีภาวะไตวายเรื้อรังควรถามหมอว่าคุณเป็นโรคไตเรื้อรังระดับใด กินอะไรได้บ้าง มากน้อยเพียงใด

3. ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 1.5-2 ลิตร หรือ 6-8 แก้วต่อวัน การดื่มน้ำน้อยไปจะทำให้ไต
เสื่อม มากไปทำให้หัวใจวาย ควรเลือกเดินทางสายกลาง

4. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และเลือกออกกำลังกายอย่างเหมาะสมซึ่งสามารถกระทำได้ทั้งในคนปกติและผู้ที่เป็นโรคไต ได้แก่การเดิน ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน เต้นแอโรบิค หรือการออกกำลังกายอื่นๆ ที่ใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่อย่างต่อเนื่อง หากเลือกยกน้ำหนักไม่ควรยกน้ำหนักที่มากเกินไป นอกจากการออกกำลังกายสมบูรณ์และแข็งแรงแล้วการออกกำลังกายจะสามารถลดระดับความดันโลหิตลงได้ ลดไขมันส่วนเกิน ทำให้นอนหลับง่ายขึ้นและช่วยควบคุมน้ำหนัก
ตัว การออกกำลังกายที่ดีควรจะต้องทำการอบอุ่นร่างกายหรือเรียกว่า "วอร์มอัพ" ก่อนประมาณ 5-10 นาที ต่อการยืดกล้ามเนื้อ(stretching exercise) เป็นเวลา 5 นาที ตามด้วยการออกกำลังกายอย่างต่อเนื่องอีก 5-30 นาที และจบด้วยการทำ breathing exercise และการทำ cool down อีก 5-10 นาที

5. พักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงต่อวัน การนอนพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ จะทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น ซึ่งมีผลกระทบทางอ้อมต่อไตเสื่อมเร็วยิ่งขึ้น

6. ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ผู้ที่อ้วนเกินไปจะทำให้ไตทำงานหนัก ทำให้ไตเสื่อมเร็วขึ้น เพราะภาวะอ้วนจะทำให้โปรตีนในปัสสาวะเพิ่มขึ้นจากการกดทับหลอดเลือดไปเลี้ยงไตทำให้ความกดดันภายในไตสูงขึ้น โปรตีนรั่วนี้จะเป็นตัวทำลายไต การเปลี่ยนแปลงนี้จะดีขึ้นถ้าน้ำหนักตัวลดลง จึงควรควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้อ้วน

7. หลีกเลี่ยงสารเสพติด รวมถึงบุหรี่และแอลกอฮอล์ นอกจากสารเสพติดจะทำลายสุขภาพโดยรวมแล้วยังทำลายไตโดยตรง การดื่มแอลกอฮอล์จะมีผลเสียต่อทั้งตับและไต โดยเฉพาะคนที่ป่วยเป็นโรคไตควรเลิกดื่มจะดีที่สุด นอกจากการสูบบุหรี่จะทำให้ร่างกายได้รับสารพิษมากกว่า 50 ชนิดแล้วยังพบว่าไตของผู้ที่สูบบุหรี่จะเสื่อมหน้าที่เร็วขึ้น 1.2 เท่า ผลกระทบดั่งกล่าวยังเกิดขึ้นได้กับคนไม่สูบบุหรี่ แต่ไปอยู่ใกล้กับผู้ที่สูบบุหรี่

8. หลีกเลี่ยงการกลั้นปัสสาวะเป็นเวลานานๆ บ่อยครั้งที่คนเราต้องกลั้นปัสสาวะนานๆ เช่น การที่ต้องค้างเติ่งบนรถที่ติดกันเป็นแพ หรือเดินทางในรถโดยสารทางไกล แน่นอนครับถ้าจำเป็นจริงๆ คงจะหลีกเลี่ยงการกลั้นปัสสาวะไม่ได้ แต่พบว่าในบางคนที่ชอบกลั้นปัสสาวะ ทั้งๆ ที่สามารถไปห้องน้ำได้ ที่พบบ่อยในปัจจุบัน ได้แก่ เด็กวัยรุ่นที่เล่นเกมส์คอมพิวเตอร์ พบว่าการกลั้นปัสสาวะนานๆ เป็นต้นเหตุให้เชื้อโรคแทรกซึมเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะและเกิดการอักเสบของท่อทางเดินปัสสาวะ ในบางรายทำให้เกิดโรคไตอักเสบเฉียบพลันได้

9. หลีกเลี่ยงกลุ่มยาที่อาจมีผลต่อไต เช่น ยาแก้ปวดข้อ ปวดเส้น ปวดกล้ามเนื้อ ซึ่งมักจะเป็นยาในกลุ่ม "ยาเอ็นเสด (NSAIDs)" ซึ่งเป็นยาลดการอักเสบที่ฤทธิ์แรงมาก แม้แต่ยาแก้อัเสบฆ่าเชื้อ ถ้าใช้ไม่ถูกวิธีหรือมีการแพ้ยา ก็อาจเกิดอันตรายต่อไตได้ เช่น ซัลฟา อาจตกตะกอนในไตทำให้ปัสสาวะไม่ออกได้ ผู้ที่มีการทำงานของไตบกพร่องจะต้องลดขนาดยาแก้อักเสบลงดังนั้นควรปรึกษาแพทย์ก่อนทุกครั้งที่กินยากลุ่มนี้ โดยเฉพาะผู้เป็นโรคไตแม้แต่ยาแก้ปวดชนิดแอสไพรินและพาราเซตามอล หากใช้ติดต่อกันเกิน 10 วัน อาจทำให้ไตเสื่อมได้ ถ้าจำเป็นต้องกินยานี้นานๆ ควรปรึกษาแพทย์โดยเฉพาะผู้ที่มีการทำงานของไตและตับบกพร่องเพราะอาจทำให้ไตของคุณเสื่อมจนถึงขั้นฟอกไตไปตลอดชีวิต

10. อย่าหลงเชื่อคำโฆษณาเพราะในปัจจุบันในท้องตลาดมีการแข่งขันกันในเรื่องสารอาหารต่างๆที่ใช้บำรุงร่างกายในรูปของอาหารเสริม ฉนั้นก่อนจะตัดสินใจเลือกซื้อต้องดูและศึกษาสารอาหารที่สำคัญที่ประกอบในอาหารเสริมเหล่านั้นว่าปริมาณและสรรพคุณตรงกับความต้องการของเราหรือไม่ สกัดจากธรรมชาติและมีคำรับรองจากองค์การอาหารและยา (อย.) หรือไม่ ตลอดจนขั้นตอนการผลิตสะอาด ปลอดภัย เพื่อที่เราจะได้รับประโยชน์สูงสุดในการบริโภค